Group items tagged

vBseo dan vBulletin in Friendly URLs Geçiş Yapmak

0-Projelerimizde ve günlük hayatımızda 12 Volt’u sıkça kullanmaktayız. Ayrıca araç telsizlerini de evde kullanılmak istediğimizde 12V DC ile yeterli akımla beslemek çoğu kez problem olmakta. Elektronikle benim gibi amatörce uğraşanlar için mutlaka bulunması gereken bir araç, hatta bir akü ile de desteklenirse masa üstünde akım problemini düşünmeden her projeyi deneyebiliriz. Devre her ortamda mükemmel sonuç veren 723 voltaj regülatörü üzerine kurulmuş çıkış voltajı 0-24 V DC arasında ayarlanabilen ve çekilen akımın sınırlanabildiği bir güç kaynağıdır. Çıkış voltajını 0 volta indirebilmek regülatör ve referans mutlaka negatif (-3-4 V) voltaj ile beslenmelidir. Negatif voltaj kullanılmaz ise çıkış voltajı 2,5-3 voltun altına indirilemez. Negatif voltaj trafonun sekonderine ayrı bir 3-5 voltluk sargı ilavesi veya C1,C2,D1,D2 den oluşan voltaj çiftleyici ile elde edilebilir. Bu voltaj 4,7 voltluk zener diod ile sabitlenir. Böylece çıkış voltajı 0 Volta iner. Devrenin ayarlanması son derece basittir. Öncelikle P2 potansiyometresi saat dönüşünün aksi istikametine döndürülür(R* direnci tarafına). Çıkış voltajı 0 volt görülene kadar P1 ayarlı direnci hareket ettirilir. Daha sonra P2 saat yönünde çevrilerek maksimum voltaj okunur. P3 potansiyometresi sürekli akım sınırlaması yapabilmek için istenilen değere getirilir. Devre çıkışı ters bağlantılara ve kısa devrelere karşı korunmuştur. Yüksek akımlarda ripple oluşumunu engellemek için C3 ün kapasitesi arttırılabilir. Bu devreden yüksek akımlar (örneğin 8-10 A), düşük voltajlarda (örneğin 5-12 V) çekilecekse Köprü diod, TA ve TB transistörlerinin üzerinde oluşacak ısının çok iyi bir şekilde alınması gereklidir.Yeterince ve hızlı yapılamayan soğutma transistörlerin arızalanmasına sebep olur. Maksimum 4 A çekilecekse TA transistörü kart üzerinde TR5 tipi bir soğutucuya, Köprü diod ve TB transistörü beraberce 10AS10 tipi bir soğutucuya bağlanmalıdır. TB transistörünün mika tip bir izolatörle silikon gres kullanılarak soğutucudan izole edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. TB nin kollektör ve emiter bağlantı kabloları en az 0,75 mm2 olmalıdır. Çekilecek akım 10 A ve üzerinde ise TB transistörlerinin üzerinde okuşacak ısı yaklaşık 100 W’a eşdeğer olacaktır. Bu durumda TA transistörü TR10 tipi bir soğutucuya, TB transistörleri ise Köprü diod ile beraber ve dengeli bir yerleşim ile 75AS20 tipi bir soğutucuya silikonlu tip izolatör kullanılarak monte edilmelidir. TB transistörlerinin Motorola veya Toshiba marka olmasına dikkat edilmelidir. 10 A ve üzerineki akımlar uzun süreli çekilecek ise 12 V luk bir fan kullanarak cebri soğutma yapılması faydalı olacaktır. Eğer düşük voltajda (örneğin 5 V) uzun süreli yüksek akımlar (15-20 A) çekilecek ise trafonun sekonderi 2x10 V olarak sardırılmalıdır ve köprü diod 10 V AC ile beslenmelidir. Bu dudurm sekonder ucunun bir şalter yardımıyla değiştirilmesi ile yaratılabilir. Devre bir kutunun içine yerleştirildiğinde uygun hava geçiş yarıklarının olmasına ve trafoda oluşacak ısının da konveksiyonla üzerinden uzaklaşacak şekilde monte edilmesine dikkat edilmelidir. Devrenin çıkışına bir voltmetre ve bir Ampermetre bağlanması ile çekilen akım değeri ve kullanım voltajı sürekli gözlenebilir. Sayısal panel tip Voltmetre ve Ampermetre devrelerini piyasada hazır olarak bulabilirsiniz. Dileyenler bir dahaki sayıdan devresini elde edebilirler. Devreyi yapacak arkadaşlara başarılar dilerim.

1. Giriş Günümüzde bilgisayar sistemleri, tıbbi cihazlar, haberleşme sistemleri, denetim sistemleri, alarm sistemleri, bazı aydınlatma sistemleri ve kayıt cihazları gibi sürekli besleme gerektiren uygulamalar oldukça yaygın hale gelmiştir. Bu durum, bu cihazların beslenmesi için gerekli olan kaynaklar sorununu gündeme getirmiştir. Çünkü bu tür cihazlar kaynaktan gelen gerilim darbe ve kesintilere karşı oldukça duyarlıdırlar. Bu yüzden yalnız gerilim kesilmelerinde değil, gerilim değişmelerinde de bu sistemlerin sağlıklı çalışmasını temin edecek güvenilir kesintisiz güç kaynaklarının tasarım ve üretimine ağırlık verilmiştir. Bugün yerli ve yabancı bir çok firmalar tarafından 300KVA'ya kadar kesintisiz güç kaynakları yapılmakta, belirli güç seviyelerinde belirli yarı iletken türleri ve besleme gerilimleri tercih edilmekte ve harmonik bozulumunun denetimi için değişik tasarım yöntemleri kullanılmaktadır.[1] Kesintisiz güç kaynakları temelde "sürekli çalışanlar" ve "kesinti halinde çalışanlar" olmak üzere iki guruba ayrılabilir. Kesinti halinde çalışanlar şebekede herhangi bir arıza meydena gelmesi durumunda devreye girer ve bu durum ortadan kalktıktan sonra da devreden çıkarlar. Yükü sürekli besleyen kaynaklar ise nispeten düşük verimli olmalarına karşılık daha yüksek güvenirlilik sağlarlar. Çünkü kesinti halinde çalışan kaynakları yüke bağlayan ya da yükten ayıran elektronik düzeneklerin (geçiş anahtarları) tasarım tekniğine bağlı olarak erişebilecekleri açma-kapama süreleri her yük için uygun düşmeyebilir. Bilgisayar gibi gerilim süreksizliklerine çok hassas olan hafıza ünitelerini ihtiva eden kritik yüklerde bu anahtarlama süresi daha da önem kazanmaktadır. [2] Kesintisiz güç kaynaklarında çıkış geriliminin denetimi için değişik yöntemler öngörülmektedir. Bunlar; invertör çıkışı ile a.a. yük arasında bir a.a. gerilim denetleyicisi kullanmak; kaynak ile invertör giriş uçları arasında, invertöre giriş olarak verilen d.c. gerilimini denetleyecek bir devre kullanmak; invertörün kendisini çıkış gerilimini denetleyebilecek şekilde tasarlamak, olarak sıralanabilir. Bunlardan en çok tercih edileni de, invertör çıkış geriliminin invertör içinde denetlendiği yöntemdir. Bu da darbe genişlik modülasyonu (PWM) ile yapılmaktadır. Darbe genişlik modülasyonunun diğer önemli bir özelliği de, çıkış gerilimindeki harmonik bozunumu en aza indirmesidir. Tasarımı yapılan kesintisiz güç kaynaklarında bir başka önemli konu da, sürme devreleri ve bu devrelerde kullanılan anahtarlama elamanlarıdır. Anahtarlama elemanı ve buna bağlı olarak gerekli olan sürme devresinin seçimi hususunda en önemli faktör, tasarımda hedeflenen çıkış gücü olmaktadır. Yapılan deney ve incelemeler sonucunda, düşük güçlerde (4-5 KVA güçlere kadar) MOSFET 'lerin, orta güçlerde (40-50KVA) bipolar transistörlerin, daha yüksek güçlerde ise tristörlerin kullanılmasının daha uygun olacağı sonucuna varılmaktadır. Kesintisiz güç kaynaklarının tasarımında dikkat çeken diğer önemli hususlar arasında invertör çıkışında elde edilen dalga şekli ve verimdir. Yapılan üretimlerde genelikle, invertör çıkışında "yarım kare dalga" elde edilmekte ve filtre ile işaret sinüze benzetilmeye çalışılmaktadır. Bu durumda da filtre üzerine %15-20 civarında kayıp olmakta ve böylece sistemin verimi büyük ölçüde düşmektedir. Filtrede meydana gelen bu kaybı azaltmak için , invertör çıkışındaki dalga şeklinin daha yakın olması gerekir. Bunun içinde " çok darbeli PWM " tekniğinin kullanılması ve bazı ek önlemlerin alınması gerekmektedir. devamı ekte